Nón lá – symbol Wietnamu …

2 grudnia 2017

Nón lá, tak jak i áo dài, o którym pisałam w poście https://www.zycieipodroze.pl/2017/11/16/ao-dai-tradycyjny-stroj-wietnamski/ jest symbolem Wietnamu. To charakterystyczny element stroju znany od wieków. Ten tradycyjny stożkowy kapelusz w kształcie trójkąta prostokątnego jest bardzo popularny i uniwersalny.

Nón lá wymyślono już około 3000 lat temu. Jego kolebką było Hue i jego okolice. Tak, jak to już w Wietnamie bywa również powstanie kapelusza związane jest z legendą powiązaną z historią uprawy ryżu. Opowieść dotyczy gigantycznej kobiety która nagle pojawiła się z nieba. Chroniła  ona ludzkość przed deszczem. Nosiła olbrzymi kapelusz wykonany z czterech okrągłych liści połączonych patykami bambusowymi i dzięki niemu chroniła przed opadami ludzi pracujących na polach, czy też na rzekach. Po zniknięciu Bogini Wietnamczycy wybudowali świątynię, aby uczcić ją jako tę, która chroniła ich przed deszczem. Spróbowali również stworzyć kapelusze na kształt tego, który nosiła Bogini łącząc ze sobą liście palmowe. Odtąd nón lá stał się silnie związany z życiem chłopów na polach ryżowego, jak i mężczyzn oraz kobiet  pływających łodziami. Ponadto służył jako ochrona przed słońcem podróżnikom wędrującym z miejsca na miejsce.

 

 

Kształt i wielkość kapelusza stożkowego ewoluowały znacznie. Początkowo z reguły nón lá z szerokim rondem był zarezerwowany dla kobiet, podczas gdy mężczyźni nosili czapki z wyższym stożkiem i mniejszym obramowaniem. Nieco później pojawiły się kapelusze stworzone specjalnie dla bogatych i wpływowych ludzi, a także nakrycia głowy dla dzieci, żołnierzy służących w armii, buddyjskich mnichów, czy też żałobników. Wyróżnia się ponad 50 rodzajów nón lá. Niewątpliwie dwie najbardziej znane i lubiane wersje to stożkowe kapelusze pochodzące z wioski Làng Chuông w prowincji Hà Tây położonej na północ od Hanoi, oraz modele Bài Thơ pochodzące z miasta cesarskiego Huế, o którym pisałam we wpisie https://www.zycieipodroze.pl/2016/04/19/hue-cesarskie-miasto-w-srodkowym-wietnamie/. Pierwowzorem dla nich jest duża, przypominająca dysk, bambusowa ramka pokryta liśćmi palmowymi i prostopadle wygięta na brzegu. Na środku umieszczona jest mała bambusowa ramka dopasowana do głowy. Kapelusz z Làng Chuông wykończony jest paskiem, zwykle bardzo kunsztownie zrobionym, z jedwabiu i nie rzadko ozdobiony żółtymi frędzlami również wykonanymi z tej tkaniny. Wykonanie ramy jest pierwszym krokiem, w którym decyduje się o kształcie i wielkości kapelusza. Rama wykonana jest z jasnego drewna, które jest zakrzywione. Zwykle może ona być używana wielokrotnie przez kilkanaście lat. Obręcz wykonana jest z drzewa bambusowego, którego w Wietnamie nie brakuje. Każdy kapelusz ma od 15 do 16 obręczy, a Wietnamczycy nazywają je księżycowymi. Liście palmowe wykorzystywane do tworzenia kapeluszy są starannie zbierane i selekcjonowane sprawiając, że nón lá są bardzo wytrzymałe. Jednak obecny stożkowy kapelusz wzorowany jest raczej na modelu Bài Thơ pochodzącym z Hue. Składa się zwykle z 16 do 18 obręczy wykonanych ze specjalnego rodzaju bambusa. Liście użyte do przykrywania kapelusza są przywożone z lasu i selekcjonowane. Następnie są pozostawione na jedną noc, aby poranna rosa je zmiękczyła. Kiedy liście wysychają rozprostowuje się je. Co ważne wybiera się tylko młode liście. Stare lub ciemne są odrzucane. W tym modelu warstwa liści układana jest podwójnie. Na koniec nón lá jest obszywany i pomalowany warstwą oleju, aby mógł zachować czystość i gładkość. Następnie suszy się je w promieniach słońca. Umiejętności i zręczność rzemieślników wykonujących nón lá zaskakują i czynią to rzemiosło tym bardzowyjątkowym.

Nón lá ma wiele zastosowań. Może służyć jako ochrona przed deszczem i słońcem, koszyk dla kobiet handlujących, czy też kupujących na rynku. Może posłużyć jako zbiornik służący do przenoszenia wody i naczynie do picia. Często jest też wykorzystywany jako ozdoba pomieszczeń, czy też jako abażur do lamp. Nón lá ma wiele zastosowań i tak jak áo dài jest niewątpliwie nieodłącznym oraz wyjątkowym symbolem Wietnamu. Łączy on Wietnamczyków z północy i południa. Ponadto stanowi niezwykłą atrakcję dla turystów i podróżników odwiedzających ten piękny kraj nierzadko kupujących nón lá na pamiątkę swojej wietnamskiej przygody. Jest on niezaprzeczalnie wyjątkowym symbolem Wietnamu i charakterystycznym elementem kultury wietnamskiej.

70 komentarzy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *